Wanneer het Nederlands elftal een overload creëert op het veld, positioneren de spelers zich zo op het veld dat het aantal spelers dat Nederland op het veld heeft in die zone groter is dan het aantal spelers dat de tegenstander op dat moment in de zone heeft staan.
Zo zie je dat spelers tijdens het opbouwen van een aanval anders het veld bezetten dan dat er vooraf in de opstelling aangegeven werd. Tijdens periodes van balbezit, zakt Memphis regelmatig vanuit zijn spitspositie in naar het middenveld, komt Xavi Simons van de rechtsbuiten-positie naar binnen in de rol van een extra aanvallende middenvelder en komt Geertruida als Rechtsback naast Schouten in de rol van een tweede verdedigende middenvelder te spelen. Terwijl Frimpong het veld breed houdt als rechtsbuiten. Deze opties zijn enkele voorbeelden uit een palette aan mogelijkheden om een overtal te creëren tijdens de opbouw van een aanval.
Nederland is historisch gezien een vooruitstrevende partij in het uitvoeren van “totaalvoetbal” om altijd overtal te creëren. Dit heeft ons wereldwijd bekend gemaakt in ’74 en glorie gebracht op het EK in ‘88.
Om overtal te kunnen creëren heb je vaardige spelers nodig. Welke al voetballend snel kunnen handelen en oplossingen kunnen bedenken om de juiste verplaatsingen te realiseren. Behalve technische vaardigheden zijn hiervoor ook vaardigheden zoals een goed kijkgedrag, inzicht en een hoge handelingssnelheid nodig. Dit allen om onder een andere vorm van overload, namelijk de druk van tegenstanders, kalm te blijven en de vrije man er met de bal vandoor te laten gaan.
Focus de komende wedstrijd nu eens 5 minuten op één speler zoals Cody Gakpo, Xavi Simons of Jerdy Schouten. Observeer eens hun kijkgedrag in situaties zonder dat zij de bal hebben, hun loopacties die ze vervolgens maken in de vrije ruimtes en hun passes om de opbouw voort te zetten en overload op het veld te creëren. Zij laten zien hoe het omgaan met overload in het hoofd kan zorgen voor een overload op het veld. Zoals Johan Bakayoko en Cruijff al eerder zeiden, “Voetbal is een cognitief spel, je speelt het met je hoofd.”
