De voorste kruisband is een beruchte band in de sportwereld. Het bandje is erg belangrijk voor het stabiliseren van het kniegewricht, maar berucht omdat veel spelsporters zoals handballers en voetballers dit bandje afscheuren. Deze blessure heeft grote gevolgen voor hun deelname aan sportactiviteiten en in het dagelijks leven. Om weer terug te komen op het oude sportniveau na deze blessure, is een lang revalidatietraject nodig. Daarbij speelt het brein een grote rol. … Read More
Artikelen
Kunnen we het uithoudingsvermogen van ons brein trainen?
Er zijn vele trainingen en strategieën ontwikkeld om het fysieke uithoudingsvermogen te trainen, maar het uithoudingsvermogen trainen van het brein, daar zijn onderzoekers pas vrij recent mee aan de slag gegaan. In dit artikel gaan we in op de zogenaamde “Brain Endurance Training” (BET). Waarom willen (top)sporters het uithoudingsvermogen van hun brein trainen en hoe doen ze dat? … Read More
Ketenaanpak valpreventie: een stap naar zelfredzaamheid en actief leven
Bewegen is belangrijk voor jong én oud. De vergrijzing in Nederland neemt fors toe, wat gepaard gaat met een toename in het aantal valincidenten. Het is van belang om deze trend om te buigen door te focussen op gezonde en actieve manieren van ouder worden, waarbij individuele uitdagingen worden aangepakt en de eigen regie wordt behouden. Elke 4 minuten belandt een 65-plusser op de spoedeisende hulp na een valincident (VeiligheidNL, 2023). Om dit aan te pakken, hebben gemeenten de taak gekregen om een ketenaanpak te realiseren voor ouderen met een valrisico, zoals beschreven in het Integrale Zorg Akkoord (IZA) en het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA). … Read More
De ontwikkeling van executieve functies
Zoals al eerder genoemd in eerdere artikelen, is ‘executieve functies’ een overkoepelende term voor verschillende cognitieve functies zoals werkgeheugen, inhibitiecontrole, aandacht en cognitieve flexibiliteit. Het doel van veel taken in onze softwaretools is om deze zogenaamde executieve functies te verbeteren. Het eerder genoemde artikel beschrijft deze functies als “een verzameling van cognitieve vaardigheden die doelgericht gedrag op koers houden”.
Executieve functies kunnen makkelijk worden uitgelegd doormiddel van het voorbeeld van ‘een dirigent’. De dirigent van een groot orkest heeft veel verschillende muzikanten die allemaal geweldig kunnen spelen. Als ze allemaal tegelijkertijd hun eigen deuntje spelen, is het maar de vraag of het samen mooi klinkt. De dirigent zorgt ervoor dat de muzikanten hun deuntjes op elkaar afstemmen, opdat ze samen een mooi concert geven. Zo geldt het ook voor alle opties die de mens heeft om te denken, te voelen en te handelen.
Algemene ontwikkeling van executieve functies
Het brein van een pasgeboren baby maakt nog geen onderscheid tussen de verschillende executieve functies. De eerste ontwikkeling van executieve functies begint wanneer een kind beseft dat de taak ‘niet iemand schoppen’ vergelijkbaar is met de taak ‘dit niet opeten’. In beide gevallen moet het kind zijn eerste impuls onderdrukken. Terwijl het kind opgroeit, komt het dagelijks in aanraking met nieuwe taken zoals deze, en naarmate de cognitieve structuren en paden zich ontwikkelen, worden deze taken steeds meer gegroepeerd in de bekende componenten van executieve functies. Kort gezegd is de ontwikkeling van executieve functies een proces van aanpassing aan de omgeving en het organiseren van leren en handelen.
Aandacht en inhibitiecontrole
Pasgeboren baby’s richten hun aandacht reflexmatig in en vinden het moeilijk om hun aandacht ergens anders op te richten. In de eerste maanden van het leven van een baby neemt de snelheid en efficiëntie van het coderen van informatie snel toe. In de eerste 2 maanden kunnen baby’s binnen 4 minuten leren wat het gevolg is van het schoppen tegen een object. Van 2 maanden tot 18 maanden verbetert hun geheugenopslag snel. Het blijft echter moeilijk voor hen om meerdere stukjes informatie op te slaan en te manipuleren. Deze geheugenspanne verbetert tot een groeiniveau van 4 tot 12 jaar.
De ontwikkeling van visuele paden en inhibitiemechanismen stelt oudere baby’s in staat om hun aandacht vrijwillig te richten. Naarmate ze opgroeien, verbetert deze vrijwillige controle over hun aandacht steeds meer. Het vrijwillig vasthouden van aandacht wordt gemakkelijker en gedurende deze periodes van aandacht zijn kinderen minder afgeleid door andere informatie. Het verdwijnen van neonatale reflexen en reikwijdte reacties in het eerste levensjaar is het resultaat van de ontwikkeling van inhibitiecontrole.
Training van executieve functies
Bij kinderen hebben studies de impact van training van executieve functies beoordeeld, bijvoorbeeld training van het werkgeheugen. Bij 5–11-jarigen, gediagnosticeerd met een autismespectrumstoornis, verbeterde een 12-uur durend werkgeheugentrainingsprogramma de resultaten van niet-getrainde werkgeheugentaken. Dit effect is een zogenaamde nabijheidsoverdracht. In dezelfde studie vonden ze ook een ver transfer effect, waarbij er een verbetering in syntaxis werd gevonden. De studie veronderstelt dat een verre transfer effect optreedt wanneer de getrainde cognitieve functie anatomisch nauw verwant is aan de verre transfer cognitieve functie.
Er kan dus worden geconcludeer dat omgevingsfactoren in het leven van een kind vertragen of versnellen de ontwikkeling van executieve functies. Deze executieve functies beginnen erg abstract maar worden na verloop van tijd steeds meer gedifferentieerd. … Read More
Hoe je je cognitieve gezondheid kunt verbeteren
In een van onze blogposts hebben we wat tips uiteengezet om je cognitieve gezondheid te verbeteren. Je denkt misschien dat alle adviezen die we je hebben gegeven al jarenlang algemene kennis zijn, maar de werkelijkheid is enigszins anders. Vooral in de afgelopen jaren is er veel onderzoek gedaan naar de effecten van aanpassingen in levensstijl op cognitieve gezondheid. In dit artikel zullen we de eerder gegeven adviezen verder toelichten en enkele recent gepubliceerde wetenschappelijke artikelen benadrukken die deze adviezen ondersteunen. Om je geheugen op te frissen, dit zijn de adviezen samengevat: blijf lichamelijk actief, geef prioriteit aan kwaliteitsslaap, handhaaf een uitgebalanceerd dieet, en daag je brein uit. … Read More
Dual-task Training in Hockey
Hockey is een dynamische sport die een combinatie van technische vaardigheden, cognitieve capaciteiten en fysieke kracht vereist. Succesvol beslissingen nemen is gebaseerd op het vermogen van de speler om hun aandacht te verdelen tussen verschillende prikkels in hun omgeving, bijvoorbeeld tegenstanders, de bal en teamgenoten. Tegelijkertijd moeten spelers diverse motorische acties uitvoeren, zoals rennen, dribbelen en passen. Dit toont aan dat er in hockey en andere teamsporten een hoge dual-task belasting is. Dual-task training, waarbij hockey specifieke taken worden uitgevoerd terwijl gelijktijdig extra cognitieve activiteiten worden uitgevoerd, is een trainingsvorm die de afgelopen jaren veel aandacht heeft gekregen. … Read More
Dual-task training voor valpreventie: Wat is er bekend?
Een ogenschijnlijk simpele val bij ouderen is vaak ernstiger dan het lijkt. De ziekenhuisopname voor oudere valslachtoffers is vaak langdurig en de sterftecijfers in de periode na een val zijn extreem hoog. Gezien het feit dat ouderen vaak vallen, vertegenwoordigt dit probleem een aanzienlijk volksgezondheidsprobleem. Ongeveer 33% van de ouderen maakt elk jaar een val mee, waarbij 5-10% ernstige breuken oploopt, met soms erge gevolgen. Kan cognitief-fysieke dual-task training helpen om vallen bij ouderen te voorkomen en zo dit volksgezondheidsprobleem te verminderen? … Read More
Dual-task training, twee keer zo effectief?
Met onze cognitieve trainingssoftware is het mogelijk om op een dual-task manier te trainen. Maar wat betekent dit “combinatie- of dual-task training”? Welke soorten dual-task training zijn al bekend? In een eerder artikel hebben we al gesproken over combinatie- of dual-task training. We zagen hoe combinatie training voordelig kan zijn voor een spits in een counteraanval. We zagen ook dat fysieke training moet worden aangevuld met cognitieve taken om verbetering in cognitieve prestaties te behalen. Wat we echter nog niet hebben genoemd, is dat combinatie training ook fysieke prestaties kan verbeteren. … Read More
Leerstoornissen
Leerstoornissen hebben een grote impact op de ontwikkeling en deelname van een kind in de hedendaagse wereld. In een eerder artikel bespraken we de voordelen van cognitieve training, met name werkgeheugentraining, voor kinderen. In dit artikel zullen we onderzoeken welke ziekten leerstoornissen kunnen veroorzaken en of kinderen met deze stoornissen baat kunnen hebben bij cognitieve training. … Read More
Het Trainen van het Werkgeheugen bij Kinderen
Kunnen kinderen profiteren van training in het werkgeheugen? Belangrijker nog, kunnen kinderen met achterstanden in de cognitieve ontwikkeling profiteren van dergelijke trainingen? In een eerder artikel hebben we de theorie van cognitieve belasting besproken, waarbij we de belangrijke rol van het werkgeheugen hebben belicht. Een getraind brein kan doorgaans ongeveer 2 tot 7 items gelijktijdig vasthouden. Deze capaciteit varieert echter, kinder kunnen minder items verwerken dan volwassenen. Schattingen van de capaciteit van het werkgeheugen verschillen op basis van de individuele cognitieve ontwikkeling. Waarom is het belangrijk om ons werkgeheugen te verbeteren en te trainen? … Read More
